En thans naar het Bosch en Soestdijk,

Baarn’s roem en luister!

Wij nemen den ons reeds bekenden weg naar de Van Heutzlaan

en slaan vlak over de spoorlijn bij het Nieuwe Station 

van den lokaaltrein naar Utrecht (Juli 1898 geopend),

het bosch in, waar wij weldra met volle teugen genieten van de heerlijke natuur. Vele lanen slingeren zich door het statige bosch heen, en maken het moeilijk den weg te vinden; maar een goede kaart brengt u met hulp der naambordjes al spoedig naar de mooiste plekjes.

Ik zal ze – om niet te uitvoerig te worden – niet beschrijven, maar enkel opnoemen.

De Lindekom

thans helaas! van haar schoonsten tooi, de eeuwenoude linden, beroofd.

De Groote Kom,

het centrum van vele lanen.

De troon, een schilderachtig plekje en zeker de hechtste troon van Europa.

De Berceaux – een zuilengang, of liever een tunnel van levend beukengroen, loopende van de Lindekom heel naar Soestdijk. Het volk noemt ze “parasols”.

De Comedie, een omhaagde ruimte en een idyllisch plekje, als geschapen voor een openlucht-schouwburg.

Ook de Doolhof herbergt fraai geboomte.

Ongemerkt zijn we nu het Paleis Soestdijk 

genaderd, dat, als de Koningin-Moeder het niet bewoont, bezichtigd kan worden. (Zie het bord bij den ingang).

 En zulk een kijkje is zeer aanbevelenswaardig, want het herbergt tal van merkwaardigheden, ja, ik mag zeggen: groote schatten aan antiquiteiten. Maar vooral maken de historische herinneringen, inzonderheid met betrekking tot het Oranjehuis, menige zaal hoogst belangrijk. Zooals bekend is, kocht Prins Willem III van Mr. Cornelis de Graeff (uit de Amsterdamsche Burgemeestersfamilie) in 1674 de “hofstede aan Soestdijck”

aan en liet er een jachtslot bouwen. Immers de omringende bosschen herbergden veel wild en zoo kon hij hier als liefhebber der jacht volop genieten. 

Tekst op de ets uit 1695

Uit dit jachtslot is door verderen bijbouw en door aankoop van aangrenzende boschgronden het tegenwoordige Paleis Soestdijk ontstaan.

De Staten van Utrecht, vereerd door dezen aankoop, droegen nog in hetzelfde jaar (1674) aan den Prins de gerechten Eemnes, Baarn, Eembrugge

en Soest als “Hooge Heerlijkheden” op.

Ook de volgende vorsten uit het Huis van Oranje hebben het Paleis in bezit gehad en voor korten of langen tijd bewoond. Tijdens de Fransche overheersching werd het tot Staatsdomein verklaard, maar na de Bevrijding (1815)

droegen de Staten-Generaal het uit erkentelijkheid aan de Kroonprins op (den lateren Koning Willem II), terwijl zij tevens aan het einde der Koningslaan de “Gedenknaald”

lieten oprichten als een hulde aan den heldenmoed door den Kroonprins bij Quatre-Bras en Waterloo aan den dag gelegd. (De kanonnen bij deze Naald zijn afkomstig uit den Tiendaagschen Veldtocht; zij zijn n.l. op de Belgen veroverd). 

De Kroonprins betrok het Paleis met zijn gemalin Anna Paulowna en sleet er tot aan zijn troonsbestijging gelukkige jaren. Na zijn dood bewoonde zijn weduwe het Paleis, waaraan voor haar zulke aangename herinneringen verbonden waren.

Bij haar overlijden kwam Soestdijk 

aan haar tweeden zoon, Prins Hendrik, die de traditie zijner ouders voortzette door veel goed te zijn.

Toen deze beminde Vorst, waaraan Baarn zooveel verplicht is, stierf, ging Soestdijk op Koning Willem III over, die het om den anderen zomer betrok. Na zijn dood kwam het aan diens Weduwe, H.M. de Koningin-Moeder,

die het nog steeds bezit en bijna geregeld elken zomer betrekt.

Veel heeft Baarn ook aan Haar te danken. Zoo gaf zij bijv. vergunning de Soester tram 

over het Domein aan te leggen; kosteloos stond zij den grond voor de Buurtspoor

naar Utrecht af, evenals het terrein voor den bouw van het Ziekenhuis aan de Torenlaan.

Verder heeft zij daar een eigen brei- en naaischool, waar meisjes uit den werkenden stand gratis onderwijs ontvangen; ook werkt er op haar kosten een “Commissie van Weldadigheid”, die vooral in den winter veel nooden lenigt. Doch genoeg….de geschiedenis spreekt slechts noode over de levenden.